LOKAAL INSPELEN OP MAATSCHAPPELIJKE UITDAGINGEN: subsidie pilootprojecten OMGEVINGSHANDHAVING voor gemeenten
Projectbeschrijving
De Intergemeentelijke Samenwerking Handhaving Ruimte Midden-Limburg en de gemeenten As, Bree, Genk, Houthalen-Helchteren, Kinrooi, Oudsbergen en Zutendaal kiezen voor de prioriteiten 2 (instandhouding biodiversiteit) en 3 (aanpak droogteproblematiek). Dit zijn erg actuele thema’s die ook reeds opgenomen zijn in verschillende beleids- en klimaatplannen van de betreffende gemeenten.
Doelstellingen van het voorgestelde pilootproject zijn:
Uitbreiding van het handhavingsplan RO van de IGS naar een omgevingshandhavingsplan (RO + MI), in eerste instantie voor de prioriteiten ‘de instandhouding van biodiversiteit’ en ‘de aanpak van de droogteproblematiek’.
Toename van het aantal effectieve controles en handhavingstrajecten met betrekking tot de gekozen prioriteiten. – De verbalisanten RO en milieutoezichthouders gaan in het kader van het pilootproject elk effectief een halve dag per twee weken (0,05 VTE/persoon) spenderen aan de twee gekozen prioriteiten, meer bepaald aan de extra controles en extra handhavingstrajecten. In totaal gaat dit over 7 verbalisanten RO en 8 milieutoezichthouders.
Nauwere samenwerking tussen de verschillende gemeenten op vlak van milieuhandhaving enerzijds en integratie van handhaving RO en milieuhandhaving anderzijds.
Plan van aanpak
In het kader van dit pilootproject zal het handhavingsplan RO van de IGS voor de zeven lidgemeenten uitgebreid worden tot een omgevingshandhavingsplan (RO + MI) en dit voor de gekozen prioriteiten ‘instandhouding van biodiversiteit’ en ‘aanpak van de droogteproblematiek’. Hiervoor zal een werkgroep opgericht worden bestaande uit zowel verbalisanten RO als milieutoezichthouders.
Bij de opmaak van dit omgevingshandhavingsplan zullen de prioriteiten op een risico-gebaseerde manier bepaald worden. Er zal nagegaan worden bij welke inrichtingen en plaatsen en bij welke vergunningen of meldingen er bv. meer kans is op het niet naleven van vergunningsvoorwaarden of waar de impact op het milieu groter is.
Vanaf de selectie van het pilootproject zal het aantal controles met betrekking tot de gekozen prioriteiten gevoelig opgedreven worden zodanig dat door deze controles opgedane kennis en ervaring gebruikt kan worden bij de opmaak van het omgevingshandhavingsplan. Indien bij deze controles knelpunten naar boven komen bv. nood aan bijkomende opleiding en juridische advisering, zal dit ook in het kader van dit project opgenomen en georganiseerd worden in samenwerking met geschikte partners. Deze aspecten kunnen ook in het lerend netwerk aan bod komen en gedeeld worden.
In de loop van het project zullen we ook de stedenbouwkundige voorwaarden en bijzondere milieuvoorwaarden met betrekking tot de twee prioriteiten in de verschillende gemeenten onder de loep nemen om te komen tot effectieve en goed handhaafbare voorwaarden.
Bij de start van het pilootproject zal de opstart van dit project met de geplande verhoging van het aantal controles mbt de gekozen prioriteiten door middel van een persartikel en berichtgeving via de reguliere kanalen van de gemeenten bekend gemaakt worden. Na goedkeuring van het omgevingshandhavingsplan zal ook dit gecommuniceerd worden aan de brede bevolking in de zeven gemeenten. Hiervoor kan samengewerkt worden met een mediabedrijf voor bv. de realisatie van een animatiefilmpje of andere communicatiemiddelen. Er werden in het verleden reeds een drietal animatiefilmpjes rond proactieve handhaving gerealiseerd in opdracht van de IGS.
In de huidige handhavingsplannen RO zijn er een aantal rubrieken van overtredingen opgenomen die rechtstreeks of onrechtstreeks aan de gekozen prioriteiten gelinkt kunnen worden, meer bepaald de rubrieken ‘handelingen onbebouwde percelen’, ‘vrijstaande bijgebouwen en uitbreiding hoofdgebouw’, ‘bouwvrije zones’, ‘verhardingen’, ‘reliëfwijzigingen’, ‘werken of handelingen die in strijd zijn met afgeleverde vergunningen (inclusief strijdigheid met opgelegde voorwaarden of lasten)’, ‘ontbossen en kappen van alleenstaande waardevolle bomen’, ‘aantasting van de veiligheid/kwaliteit van de leefomgeving (o.a. woongebieden)’ en ‘onrechtmatige inname van het openbaar domein/gemeentelijke eigendom’.
Op dit moment wordt het aantal handhavingstrajecten RO waar verhardingen een onderdeel van uitmaken geraamd op ca. 80 opgestarte dossiers per jaar binnen de IGS. Met dit pilootproject beogen we een aanzienlijke verhoging van de handhavingstrajecten ten gevolge van de geplande verhoging van het aantal controles. De juiste toename van het aantal handhavingstrajecten is echter moeilijk op voorhand in te schatten.
Milieuhandhaving gebeurt in de verschillende gemeenten op dit moment hoofdzakelijk ad hoc en op basis van klachten. Er is dus op dit moment geen structurele milieuhandhaving met betrekking tot de gekozen prioriteiten.
Er zijn binnen de deelnemende gemeenten geen lopende handhavingstrajecten milieu met betrekking tot de gekozen prioriteiten. Dit gaat dus ongetwijfeld toenemen door de geplande controles in dit pilootproject.
Het aantal controles en handhavingstrajecten met betrekking tot de gekozen prioriteiten zal toenemen door:
het correct uitvoeren van de vergunde verhardingen in alle afgeleverde vergunningen waarvan de start der handelingen wordt gemeld (naar raming voor de volledige IGS een 1200 vergunningen per jaar waarbij wordt verhard);
hetzelfde voor de voorwaarden in specifieke vergunningen die te maken hebben met groenaanplantingen en aanleg van groenbuffers en -schermen;
ook zullen alle weigeringen van aanvragen m.b.t. verhardingen (raming 150 per jaar) strikt gecontroleerd en, indien nodig, aangepakt worden;
eigen vaststellingen door gebruikelijke controle/rondrit in alle straten van de gemeenten, hierbij zullen de verbalisanten RO ook aandacht hebben voor milieuaspecten (bv. het opsporen van illegale bronbemalingen) en andersom en zal deze informatie uitgewisseld worden;
extra controles en opvolging van naleving voorwaarden van bronbemalingen en grondwaterwinningen (naar raming voor de volledige IGS een 170 vergunningen/aktenames per jaar);
extra controles m.b.t. de aanleg van groenbuffers in het kader van de Vlaremwetgeving;
opvolgen van ingediende klachten omtrent deze prioriteiten en hier in de mate van het mogelijke voorrang aan geven;
waar nodig en mogelijk, gezamenlijke controles RO en MI op het terrein om de handhavingsaanpak te versterken.
Planmatig wil dit zeggen:
Gewenste resultaten
Deelnemende gemeenten
De gemeenteraad keurt het pilootproject omgevingshandhaving goed en zal hierop intekenen.
Deze beslissing zal overgemaakt worden aan de IGS Handhaving RO MidLIM .