2024_GR_00113 - Advies ontwerp GRUP Hoge Kempen - Kennisneming

Het ontwerp gewestelijk ruimtelijk uitvoeringsplan lag ter inzage vanaf 13 augustus tot en met 11 oktober 2024.

Situering:

Drie deelgebieden van het plan zijn deels of volledig gelegen op het grondgebied van de gemeente Zutendaal:

Één van de twee grote aaneengesloten complexen van natuur- en bosgebieden; namelijk de bos- en natuurgebieden Grote Heide en Kikbeek ten zuiden van de E314.

Één van drie kleinere gebieden; namelijk het gebied kwartier Wevelsmoer.

Plandoelstelling:

Doelstelling van het plan is het realiseren van een grote aaneengesloten natuur- en boskern in de Hoge Kempen. Specifiek worden in het plan een aantal zogenaamde ‘enclaves’ en ‘anomalieën’ die gelegen zijn in of aansluitend bij het Nationaal Park Hoge Kempen herbestemd naar natuurgebied zodat deze op termijn deel uit kunnen gaan maken van de grote eenheid natuur. Het plan geeft daarmee uitvoering aan de richtinggevende en bindende bepalingen van het RSV. Het plan zal daarvoor de noodzakelijke bestemmingswijzigingen op perceelsniveau doorvoeren. De bestemmingen van het RUP zullen de bestemmingen van de geldende plannen van aanleg (i.c. het gewestplan) en RUP’s vervangen.

Het plan zal bestemmingen vastleggen op perceelsniveau. De reikwijdte van het voorgenomen plan betreft dus maatregelen in de ruimtelijke ordening, in casu het wijzigen van de bestemming van gebieden die bijdragen tot de vooropgestelde doelstelling.

Kwartier Wevelsmoer – herbestemming van militaire domein:

De herbestemming van het munitiedepot van Zutendaal is reeds opgenomen in de ruimtelijke visie op landbouw, natuur en bos in de regio Limburgse Kempen en Maasland. Deze visie levert het kader voor de herbestemming van het terrein, die nu opgenomen wordt in het voorliggend gewestelijk RUP.

Defensie heeft tevens een grondenruil met de gemeente Zutendaal voorgesteld voor onderdelen van het Kwartier Wevelsmoer. Door een herschikking van de eigendomstoestand zullen er geen niet-militaire eigendommen meer omsloten zijn door militair domein en als enclave in binnen de zone bestemd als militaire domein liggen. Als gevolg van deze herschikking zal een zone aan de rand van het huidig militair domein in eigendom van de gemeente Zutendaal komen en zullen ook een aantal private eigendommen niet langer omsloten zijn door militair domein. In 2021 heeft CREOSUM in opdracht van de gemeente Zutendaal een herbestemmingsonderzoek voor deze zone uitgevoerd. In dit onderzoek werd vanuit de geldende context gezocht naar de betekenis van de plek, de identiteit.

De loodsen van het militair domein in deze zone kennen een gebruik in functie van recreatie en educatie door een aantal verenigingen (zweefvliegclub, boksclub, vogelclub, jagersvereniging, …) en onderwijsinstellingen (rijopleidingen vrachtwagenchauffeur). In de ontwerpnota RUP ‘Hoge Kempen’ wordt gesteld dat de gemeente het voornemen heeft om de bestaande verharding en bebouwing te behouden en te herbestemmen naar een zone voor gemeenschapsvoorzieningen in functie van het behoud van in eerste instantie de bestaande activiteiten in de zone en een herinrichting van het gebied als publieke ruimte.

Dit klopt grotendeels, doch tegelijkertijd werd onderzocht of er nog beperkte uitbreidingen mogelijk zijn, namelijk voor het inrichten van een nieuwe loods voor de zweefclub. De gemeente wil graag dat deze uitbreidingsmogelijkheden voorzien worden in het uiteindelijk ruimtelijk uitvoeringsplan.  

In de startnota bij het RUP ‘Hoge Kempen’ werd gewezen op drie zonevreemde bedrijven die hier aanwezig zijn. Twee van de drie bedrijven hebben een milieuvergunning (tot 2023, tot 2036). Het 3de bedrijf voert voor zijn activiteiten in principe geen vergunningsplichtige handelingen uit. Het is echter niet duidelijk wat er in de toekomst met deze bedrijven zal moeten gebeuren. In de studie opgemaakt door CREOSUM werd gesuggereerd om de bedrijven op korte termijn op de huidige locatie te behouden. Op lange(re) termijn zouden de bedrijven geherlocaliseerd worden. Dit betekent dus dat de bestaande bedrijfsactiviteiten hier zullen uitdoven. Een uitdoofscenario, zoals ook uitgewerkt voor het bedrijventerrein Op de Berg, lijkt dus ook hier aan de orde. Een volwaardig flankerend beleid voor de huidige bedrijven is ook hier wenselijk. Vooral wat betreft de begeleiding van de bestaande bedrijven naar een nieuwe locatie.

De gemeente kan zich zeker vinden wat betreft de voorgestelde herbestemming van militaire domein naar een gebied voor gemeenschapsvoorzieningen en bosgebied, mits rekening te houden met de hierboven geformuleerde opmerkingen en bedenkingen.

Bosgebied Grote Heide:

Het planvoornemen is om het bosgebied Grote Heide in zijn geheel te bestemmen als groot aaneengesloten bosgebied. Vandaag de dag is reeds een groot deel bestemd als natuurgebied en bosgebied op het gewestplan. Een aantal delen zijn bestemd als militair domein én de zuidelijke rand als agrarisch gebied.

Het perceel gelegen te Asserweg, kadastraal gekend sectie A 64N2, 295B22/deel, is deels gelegen in woongebied met landelijk karakter en deels gelegen in agrarisch- en bosgebied. Het volledige perceel werd tijdens de startnota opgenomen om te herbestemmen. Door het volledige perceel op te nemen belemmert dit de ontwikkelingsmogelijkheden van het betreffende perceel. Gezien de woongebieden niet staan beschreven om te herbestemmen wensten we dit perceel uit te sluiten. Dit door zijn bestemming in woongebied en de toekomstige ontwikkeling. Het voorliggend ontwerp heeft het perceel, kadastraal gekend sectie A 64N2, uitgesloten om mee op te nemen. Gezien dit volgens het gewestplan gelegen is in woongebied met landelijk karakter. Het perceel, kadastraal gekend sectie A 295 B22/deel, is volgens het gewestplan gelegen in deels woongebied met landelijk karakter en deels gelegen in agrarisch- en bosgebied. De contour van de nieuwe planbestemming zou deze ook moeten vertalen. Het gedeelte gelegen in woongebied met landelijk karakter wensen we dan ook volledig uit te sluiten.

De percelen gelegen in agrarisch gebied zijn zoals beschreven in de ontwerpnota niet actief in gebruik voor landbouw. De percelen gelegen aan de zuidrand van het boscomplex  zijn achterliggend aan het woongebied met landelijk karakter. Enkele graslanden met bestemming agrarisch gebied zijn heden in gebruik voor o.a. paardenhouderij. Deze percelen werden niet verder opgenomen in de ontwerpnota.

Bij het verleende advies betreffende de startnota is er gedeeltelijk rekening gehouden met de gestelde opmerkingen. Heden vragen we om rekening te houden met de bovenstaande opmerkingen.